De temperatuur daalt, de dagen worden korter en de eerste niesgeluiden klinken weer in kantoren en klaslokalen. Het griepvirus is terug van weggeweest. Steeds meer mensen melden zich ziek met koorts, hoofdpijn en spierpijn, terwijl anderen proberen besmetting te voorkomen. Elk jaar lijkt het virus opnieuw toe te slaan, vaak op het moment dat je denkt er goed doorheen te komen. Dit jaar lijkt de golf eerder op te komen dan verwacht, en dat zorgt voor onrust bij huisartsen, werkgevers en scholen.
Waarom de griep juist nu weer toeslaat
Het is geen toeval dat de griep vooral in de herfst en winter de kop opsteekt. In deze maanden zitten we vaker binnen, met ramen en deuren dicht. Dat maakt het voor virussen makkelijker om zich te verspreiden. De lucht is droger, waardoor slijmvliezen kwetsbaarder worden en virussen zich sneller hechten.
Daarnaast speelt verminderde weerstand een rol. Door het gebrek aan zonlicht maak je minder vitamine D aan, wat je immuunsysteem verzwakt. Combineer dat met vermoeidheid, stress en wisselende temperaturen, en je hebt de perfecte omstandigheden voor het griepvirus om toe te slaan.
Wie loopt extra risico bij griep
De meeste gezonde mensen komen met een paar dagen rust en veel thee wel weer op de been. Toch kan de griep voor sommige groepen gevaarlijk worden. Ouderen, mensen met een chronische ziekte en mensen met een verzwakt immuunsysteem lopen meer risico op complicaties, zoals longontsteking of hartproblemen. Ook zwangere vrouwen en jonge kinderen behoren tot de kwetsbare groepen.
Huisartsen adviseren deze mensen om alert te zijn op symptomen. “Blijvende koorts, benauwdheid of extreme vermoeidheid zijn signalen dat je niet te lang moet afwachten,” aldus een huisarts uit Utrecht. “In die gevallen is het verstandig om contact op te nemen met je arts.”
De rol van de griepprik
De jaarlijkse griepprik blijft een belangrijk wapen tegen het virus. Voor risicogroepen is de vaccinatie gratis en wordt deze actief aangeboden door huisartsen. Maar ook wie niet tot die groep behoort, kan baat hebben bij de prik.
Hoewel de vaccinatie geen garantie biedt dat je helemaal geen griep krijgt, verkleint het de kans aanzienlijk. En mocht je toch ziek worden, dan zijn de klachten meestal minder heftig. Bovendien draag je bij aan de bescherming van kwetsbare mensen in je omgeving, wat vooral belangrijk is in gezinnen met ouderen of jonge kinderen.
Zo verklein je zelf de kans op besmetting
De basis blijft onveranderd: goede hygiëne is je beste bescherming. Was je handen regelmatig met water en zeep, vooral na het niezen, hoesten of na een bezoek aan drukke plekken. Gebruik papieren zakdoekjes en hoest of nies in je elleboog in plaats van in je handen.
Ventileren is minstens zo belangrijk. Zet dagelijks ramen open om frisse lucht binnen te laten. Virussen verspreiden zich sneller in muffe, gesloten ruimtes. Zorg daarnaast voor voldoende rust, gezonde voeding en beweging om je weerstand op peil te houden. Een sterk lichaam kan infecties beter afweren.
En voel je je ziek? Blijf thuis. Daarmee voorkom je niet alleen dat je collega’s besmet, maar gun je je lichaam ook de rust die nodig is voor herstel.
Wat te doen als je toch ziek wordt
Griep is meestal iets wat vanzelf overgaat, al voelt het in de tussentijd zwaar. Rust nemen is essentieel. Drink veel water of thee, en gebruik eventueel paracetamol tegen koorts en spierpijn. De meeste mensen knappen na vijf tot zeven dagen op, al kan vermoeidheid nog weken blijven hangen.
Word je benauwd, krijg je pijn op de borst of blijft je koorts hoog, dan is het belangrijk om contact op te nemen met je huisarts. Zeker bij ouderen of mensen met hart- of longproblemen kan de griep leiden tot ernstige complicaties.
Frisse lucht en hygiëne in huis
Een schone, goed geventileerde omgeving maakt een groot verschil. Veel mensen onderschatten hoe makkelijk virussen zich verspreiden via oppervlakken. Maak daarom regelmatig deurklinken, lichtknoppen, telefoons en afstandsbedieningen schoon.
Door dagelijks even te luchten, verlaag je bovendien het risico op besmetting. Virussen houden niet van frisse lucht en verdwijnen sneller uit goed geventileerde ruimtes.
Het verschil tussen griep en verkoudheid
Een verkoudheid wordt vaak verward met griep, maar de klachten zijn wezenlijk anders. Bij een verkoudheid heb je een verstopte neus, keelpijn en soms lichte hoofdpijn. De griep daarentegen komt plotseling op, vaak met hoge koorts, koude rillingen en hevige spierpijn.
Bij griep voel je je echt uitgeput en kun je dagenlang weinig anders doen dan slapen. Het lichaam moet hard werken om het virus te bestrijden, en dat kost energie.
Druk op de zorg tijdens de griepgolf
Elke griepgolf betekent extra druk voor de zorg. Huisartsen zien meer patiënten, ziekenhuizen houden extra bedden vrij en apotheken draaien overuren. Vooral als de griep samenvalt met andere virusuitbraken, zoals het RS-virus of corona, kan de druk flink oplopen.
Tijdens de griepgolf van 2022–2023 werd duidelijk hoe snel het systeem overbelast raakt. Toen meldden sommige ziekenhuizen dat de spoedeisende hulp tijdelijk geen nieuwe patiënten kon opnemen.
Daarom hamert de overheid op vaccinatie en preventie. Niet alleen om mensen gezond te houden, maar ook om te voorkomen dat de zorg opnieuw vastloopt.
Werkgevers en scholen bereiden zich voor
Niet alleen de zorg merkt de impact van de griep. Werkgevers kampen elk jaar met stijgende ziekteverzuimcijfers zodra het virus om zich heen grijpt. Bedrijven nemen daarom maatregelen, zoals het stimuleren van thuiswerken bij milde klachten en het aanbieden van fruit of vitamines op de werkvloer.
Ook scholen bereiden zich beter voor. Leraren krijgen instructies om bij ziekteverschijnselen thuis te blijven, en ventilatie in klaslokalen heeft meer aandacht gekregen sinds de coronaperiode. Toch blijft het moeilijk om een volledige griepgolf buiten de deur te houden.
De lessen van eerdere griepjaren
Nederland kent bijna jaarlijks een griepgolf, maar sommige jaren springen eruit. In 2018 duurde de griepperiode bijvoorbeeld uitzonderlijk lang: meer dan vijftien weken. Tienduizenden mensen werden ziek en honderden belandden in het ziekenhuis.
Het RIVM gebruikt die gegevens om beter te voorspellen hoe zwaar een nieuw seizoen kan worden. Elk jaar wordt het virus opnieuw geanalyseerd, en de samenstelling van de griepprik aangepast aan de verwachte varianten.
Toch blijft het lastig om precies te voorspellen hoe heftig een seizoen wordt. Het hangt af van factoren als temperatuur, luchtvochtigheid en de immuniteit in de bevolking.
De sociale gevolgen van griep
Griep is niet alleen een gezondheidsprobleem, maar ook een sociaal fenomeen. Een zieke ouder betekent opvangproblemen voor kinderen, een zieke leraar zorgt voor lesuitval en een zieke werknemer legt extra druk op collega’s.
Veel mensen ervaren ook schuldgevoel als ze zich ziekmelden, vooral in sectoren met personeelstekort. Toch benadrukken artsen dat thuisblijven essentieel is om verdere verspreiding te voorkomen.
Voorbereid het griepseizoen in
De griep zal nooit helemaal verdwijnen, maar je kunt er wel slimmer mee omgaan. Zorg dat je voldoende slaap krijgt, gezond eet, regelmatig beweegt en je huis ventileert. Heb je recht op de griepprik? Maak er gebruik van.
Leg daarnaast alvast wat basisbenodigdheden klaar – denk aan paracetamol, keelpastilles, thee en tissues – zodat je voorbereid bent als het virus toch toeslaat.
Het belangrijkste blijft: luister naar je lichaam en geef het de tijd om te herstellen.
