De stemming bij D66 is de laatste weken opvallend positief. Met nog iets meer dan drie weken te gaan tot de verkiezingen, komt de partij dit weekend bijeen in de Brabanthallen in Den Bosch. De sfeer is uitgelaten: na maanden van dalende cijfers lijkt het tij te keren. Vooral onder linkse en gematigde kiezers weet partijleider Rob Jetten terrein te winnen. Uit een onderzoek van het RTL Nieuwspanel blijkt dat zijn persoonlijke populariteit een belangrijke factor is in de stijgende lijn.
Rob Jetten herstelt zijn positie
Toen Rob Jetten in 2018 fractievoorzitter werd van D66, was hij met zijn 31 jaar de jongste ooit binnen de partij. Zijn start was niet eenvoudig: zijn optreden werd soms te strak en berekend gevonden, wat hem de bijnaam “Robot Jetten” opleverde. Toch groeide hij in de jaren daarna uit tot een herkenbare en zelfverzekerde politicus.
Na zijn tijd als minister van Klimaat en Energie in het kabinet-Rutte IV keerde hij terug als lijsttrekker van D66. Hoewel de partij bij de verkiezingen van 2023 fors verloor – van 24 naar 9 zetels – lijkt dat verlies nu deels goedgemaakt. Recente peilingen laten zien dat D66 weer tussen de 11 en 15 zetels zou kunnen halen. Een voorzichtige, maar veelbelovende stijging.
Een sterk imago bij linkse kiezers
De stijging in de peilingen is voor een groot deel te danken aan het verbeterde imago van Jetten. Opiniepeiler Gijs Rademaker van het RTL Nieuwspanel ziet een duidelijke verschuiving in hoe kiezers hem beoordelen. “Linkse kiezers vinden hem sympathieker dan Timmermans (94 procent tegenover 64 procent) en deskundiger dan Bontenbal (93 procent tegenover 72 procent),” vertelt hij.
Volgens Rademaker zien veel kiezers Jetten bovendien als betrouwbaar en inhoudelijk sterk. “Ook in het politieke midden scoort hij opvallend goed,” zegt hij. Toch wordt Jetten nog niet door iedereen als premièremateriaal gezien. “Dat komt deels doordat partijen die hoger staan in de peilingen automatisch meer kansrijk worden gevonden. Daarnaast wordt Timmermans als ervarener beschouwd en Bontenbal als verbindender.”
Woningmarkt en klimaat centraal in campagne
Volgens politiek verslaggever Floor Bremer is D66 bezig met een duidelijke herpositionering. “De partij probeert zich te onderscheiden door afstand te nemen van het geschreeuw en de polarisatie in Den Haag,” legt ze uit. “Daarbij legt D66 de nadruk op thema’s die voor hun achterban het belangrijkst zijn: de woningmarkt en het klimaat.”
Rademaker bevestigt dat de woningmarkt voor D66-stemmers het zwaarst weegt. “Hun achterban is gemiddeld jonger dan die van andere partijen. Veel kiezers hebben moeite om een betaalbaar huis te vinden. Dat verklaart waarom dit onderwerp bovenaan staat. Daarna volgen het klimaat en pas daarna onderwijs, dat traditioneel een belangrijk speerpunt van D66 was.”
De partij profileert zich daarmee niet alleen als progressief, maar ook als praktisch. “D66 wil de partij zijn die oplossingen biedt, niet alleen idealen,” aldus Bremer.
De wendbaarheid van D66
Het is niet voor het eerst dat D66 haar focus verlegt. Bij eerdere verkiezingen stond de partij vooral bekend als dé onderwijspartij, terwijl ze zich later presenteerde als de drijvende kracht achter klimaatbeleid. Volgens Bremer is dat ook de kracht van D66. “Ze bewegen mee met de tijdgeest. Dat maakt hen flexibel, maar roept ook vragen op over hun politieke identiteit.”
Toch lijkt die strategische wendbaarheid dit keer in hun voordeel te werken. Door zich te concentreren op thema’s die jongere en stedelijke kiezers bezighouden, weet D66 een bredere groep aan te spreken dan in 2023. De partij presenteert zich als een stabiele, redelijk progressieve middenpartij – een alternatief voor kiezers die zich niet thuis voelen bij de uitersten van het politieke spectrum.
Strategische positie bij komende formatie
Als de huidige peilingen kloppen, kan D66 na de verkiezingen opnieuw een belangrijke rol spelen bij de formatie. Volgens Bremer is die positie niet te onderschatten. “Er zal waarschijnlijk een brede coalitie nodig zijn om een meerderheid te vormen. Middenpartijen zoals D66 worden dan cruciaal om bruggen te slaan tussen links en rechts.”
Jetten zelf lijkt die verantwoordelijkheid niet uit de weg te gaan. Tijdens partijbijeenkomsten benadrukt hij dat D66 wil meebesturen “vanuit inhoud en redelijkheid”. Thema’s als klimaat, woningbouw en onderwijs blijven daarbij de pijlers van hun beleid. Zijn boodschap aan kiezers is duidelijk: D66 wil laten zien dat progressieve politiek ook pragmatisch kan zijn.
Kiezers als sleutel tot verandering
De groei van D66 in de peilingen lijkt vooral te komen van teleurgestelde kiezers uit het midden en gematigd links. Zij zoeken stabiliteit, betrouwbaarheid en een partij die niet meegaat in de verharding van het debat. Jetten lijkt precies dat profiel te vertegenwoordigen. Zijn kalme toon en focus op samenwerking vallen op in een politiek klimaat waarin emoties vaak de boventoon voeren.
Als deze trend zich voortzet, kan D66 een sleutelrol spelen in het vormen van een nieuw politiek evenwicht. De partij lijkt zich opnieuw uit te vinden, met een leider die de juiste toon weet te raken.
