Na weken van moeizame onderhandelingen lijkt er eindelijk vooruitgang in de kabinetsformatie. D66 en CDA hebben samen een nieuw fundament opgesteld dat richting moet geven aan verdere gesprekken. Daarmee is een belangrijke stap gezet naar een mogelijke coalitie onder leiding van Rob Jetten. Niet iedereen is enthousiast, maar de opluchting in politieke kringen is duidelijk merkbaar.
Een nieuw politiek fundament
De gesprekken tussen D66-leider Rob Jetten en CDA-voorman Henri Bontenbal leverden een verrassend resultaat op. Beide partijen presenteerden een gezamenlijk raamwerk dat moet dienen als basis voor verdere samenwerking. De sfeer op het Binnenhof sloeg merkbaar om: na weken van stilstand en wantrouwen lijkt er weer vertrouwen te ontstaan.
Volgens Jetten is het geen dichtgetimmerd regeerakkoord, maar een richtinggevend document waarin de belangrijkste prioriteiten zijn vastgelegd. Bontenbal benadrukte dat het initiatief vooral bedoeld is om verbinding te zoeken, niet om posities vast te zetten. “We moeten weer leren samenwerken, zonder direct te denken in winst of verlies,” verklaarde hij.
Focus op drie grote thema’s
Het raamwerk van D66 en CDA richt zich op drie hoofdpunten: stikstof, migratie en woningbouw — onderwerpen die het formatieproces tot nu toe lamlegden. Door duidelijke lijnen te trekken willen beide partijen de impasse doorbreken en de onderhandelingen inhoudelijk maken in plaats van politiek strategisch.
Er wordt ingezet op versnelde woningbouw, minder bureaucratie bij vergunningen en een realistischer stikstofaanpak die boeren perspectief biedt. Daarnaast willen beide partijen migratie beter reguleren zonder humanitaire waarden los te laten. Daarmee proberen ze een balans te vinden tussen daadkracht en draagvlak — iets wat de formatie tot nu toe ontbrak.
De rol van informateur Sybrand Buma
Informateur Sybrand Buma speelt in deze fase een cruciale rol. Hij onderzoekt welke partijen bereid zijn zich te scharen achter het fundament dat D66 en CDA hebben gelegd. Buma benadrukt dat het nu vooral draait om “verantwoordelijkheid nemen in plaats van profileren”.
De komende dagen spreekt hij opnieuw met de fractieleiders van VVD, GroenLinks-PvdA, NSC en JA21 om te peilen of er bereidheid is tot deelname. Zijn doel is om een breed draagvlak te creëren, zodat het kabinet-Jetten een stabiele basis krijgt — iets waar eerdere formatierondes aan ontbraken.
Coalitievorming blijft spannend
Hoewel de sfeer is verbeterd, blijven de coalitieopties beperkt. De VVD weigert samenwerking met GroenLinks-PvdA, terwijl D66 die combinatie juist aantrekkelijk vindt vanwege de progressieve agenda. Een samenwerking tussen D66, VVD en JA21 zou onvoldoende zetels opleveren voor een meerderheid, waardoor de kans op een minderheidskabinet groeit.
Een minderheidskabinet biedt snelheid en flexibiliteit, maar vraagt ook om constante afstemming met de oppositie. Dat kan de besluitvorming vertragen en leidt tot politieke instabiliteit. Toch wordt de optie in Den Haag serieus besproken als tijdelijke oplossing om het land uit de politieke impasse te halen.
Herstel van vertrouwen als sleutel
Het formatieproces draait inmiddels niet meer alleen om partijprogramma’s, maar om herstel van vertrouwen — zowel tussen politici als bij burgers. Veel Nederlanders zijn teleurgesteld in de stroperigheid van de politiek en het uitblijven van concrete resultaten. Jetten en Bontenbal willen met hun samenwerking laten zien dat inhoudelijke politiek nog steeds mogelijk is.
Hun gezamenlijke optreden wordt gezien als een poging om het vertrouwen in de politiek te herstellen. “Het land heeft behoefte aan duidelijkheid, niet aan politieke spelletjes,” zei Jetten eerder. De hoop is dat andere partijen dat signaal oppikken en aansluiten bij een meer constructieve koers.
De komende weken beslissend
De komende weken worden cruciaal voor de vorming van kabinet-Jetten I. Informateur Buma verwacht dat partijen zich snel moeten uitspreken over hun deelname, zodat er begin volgend jaar een definitieve coalitie kan worden gevormd.
Of het lukt om een stabiele meerderheid te vinden, blijft onzeker. Toch lijkt het nieuwe fundament van D66 en CDA een kantelpunt te vormen in het lange en moeizame proces. Eén ding is duidelijk: het politieke landschap staat aan de vooravond van een nieuwe fase waarin samenwerking belangrijker wordt dan ooit.
