De politieke verhoudingen in Den Haag zijn opnieuw opgeschud door een onverwachte stap van Geert Wilders, leider van de Partij voor de Vrijheid (PVV). Kort na het verlies van zijn partijgenoot Martin Bosma bij de verkiezing van de nieuwe Kamervoorzitter, kondigde Wilders aan dat hij zichzelf kandidaat had gesteld voor het ondervoorzitterschap van de Tweede Kamer. Zijn benoeming veroorzaakte binnen enkele uren een golf van reacties — van bewondering tot verbazing.
Een verrassende wending na het verlies van Bosma
Het debat over het voorzitterschap van de Tweede Kamer stond deze week al in het teken van spanning. In de eerste twee stemrondes leek het erop dat Martin Bosma de meeste steun zou krijgen. Toch wist Thom van Campen (VVD) in de derde stemronde met 79 stemmen tegen 69 de overwinning te behalen.
Dat verlies zorgde binnen de PVV-fractie voor teleurstelling, maar ook voor vastberadenheid. Veel partijleden en kiezers waren ervan overtuigd dat Bosma buitenspel werd gezet door politieke afspraken tussen andere partijen. De keuze voor Van Campen werd breed geïnterpreteerd als een poging om de PVV buiten de invloedrijke voorzittersrol te houden.
Wilders stelt zichzelf kandidaat voor ondervoorzitterschap
Toen andere fracties hun kandidaten bekendmaakten, koos de PVV voor een opvallende zet: Geert Wilders zelf werd voorgedragen voor de rol van tweede ondervoorzitter. Die positie is normaal gesproken bedoeld voor ervaren Kamerleden die zich op de achtergrond bezighouden met procedurele en organisatorische zaken.
Daarmee verraste Wilders vriend en vijand. Als fractievoorzitter en oppositieleider heeft hij doorgaans een prominente rol in de Kamerdebatten. Zijn keuze om juist nu een functie binnen het Presidium — het bestuur van de Tweede Kamer — te aanvaarden, werd direct gezien als een strategische zet.
De rol van het Presidium
Het Presidium is verantwoordelijk voor de dagelijkse gang van zaken in de Tweede Kamer, zoals de planning van debatten, het toezicht op de interne organisatie en praktische zaken als facilitaire voorzieningen. Gewoonlijk wordt het voorzitterschap ondersteund door enkele ondervoorzitters uit verschillende fracties, zodat politieke balans gewaarborgd blijft.
Naast Wilders werden deze week onder anderen Wieke Paulusma (D66), Marjolein Moorman (GroenLinks-PvdA), Harmen Krul (CDA), Joost Eerdmans (JA21) en Ingrid Michon (VVD) benoemd.
De stap van Wilders wordt door politieke analisten gezien als een poging om de PVV meer invloed te geven op de manier waarop de Kamer functioneert. Daarmee positioneert hij zichzelf midden in de bestuurlijke kern van het parlement.
Wilders reageert: “Presidium klein houden”
Op het platform X gaf Wilders zelf toelichting op zijn keuze. Hij schreef dat het Presidium zich volgens hem vooral moet bezighouden met praktische taken zoals de koffievoorziening en het wc-papier in de Kamer. Met zijn bekende ironie voegde hij toe: “Ik ben oppositieleider in en van de hele Kamer. Zin in!”
Zijn uitspraak laat zien dat Wilders niet van plan is zich te beperken tot een symbolische bijrol. Hij lijkt de functie juist te willen gebruiken om meer grip te krijgen op de interne processen van de Kamer.
Politieke reacties: lof én kritiek
De benoeming van Wilders leidde tot uiteenlopende reacties. Binnen de PVV wordt zijn zet gezien als een slimme tactische beslissing. Volgens partijgenoten past het in zijn bredere strategie om de partij structureel te verankeren in het politieke systeem, in plaats van alleen vanaf de zijlijn oppositie te voeren.
Andere partijen reageren met gemengde gevoelens. Sommige Kamerleden noemen het “onhandig” dat een fractievoorzitter ook bestuurslid van de Kamer wordt. Zij vrezen dat de scheiding tussen debat en organisatie vervaagt. Anderen vinden de stap juist verfrissend: een politicus die kritiek heeft op het systeem, maar er nu ook verantwoordelijkheid in neemt.
Symbolische kracht in een gevoelig moment
De timing van de benoeming maakt de stap extra betekenisvol. Na het mislopen van het voorzitterschap wilde Wilders duidelijk maken dat de PVV zich niet laat buitensluiten. Door een plek aan de bestuurstafel te claimen, toont hij aan dat de partij invloed houdt — ook zonder de voorzittershamer.
Voor Wilders zelf betekent het ondervoorzitterschap bovendien meer toegang tot informatie over parlementaire procedures en besluitvorming. Analisten zien hierin een poging om de interne werking van de Kamer van binnenuit te begrijpen én mogelijk te hervormen.
Macht binnen de regels van het systeem
Hoewel het ondervoorzitterschap formeel een ondersteunende rol is, biedt het aanzienlijke invloed achter de schermen. Ondervoorzitters zijn betrokken bij het plannen van debatten, het bewaken van spreektijden en het beslissen over interne regels.
Voor iemand als Wilders, die bekendstaat om zijn strijd tegen de ‘Haagse elite’, is het een kans om de regels van binnenuit te beïnvloeden. Politieke commentatoren noemen het een meesterzet: door het systeem te betreden dat hij jarenlang bekritiseerde, kan hij nu zelf bepalen hoe het spel gespeeld wordt.
Een nieuwe politieke fase
De komende weken zal blijken hoe Wilders zijn nieuwe rol invult. Veel zal afhangen van hoe vaak hij de voorzitter vervangt en welke invloed hij binnen het Presidium weet te krijgen. Eén ding is duidelijk: zijn aanwezigheid in het bestuur van de Tweede Kamer verandert de dynamiek in Den Haag aanzienlijk.
Waar velen een stap terug verwachtten na het verlies van Bosma, laat Wilders zien dat hij zijn invloed juist uitbreidt. Zijn benoeming markeert een nieuw hoofdstuk in zijn politieke loopbaan — eentje waarin oppositie en bestuur elkaar kruisen op een manier die niemand had voorzien.