Het verlies van haar jongste zus Inés in 2018 heeft diepe sporen nagelaten bij koningin Máxima en haar familie. De tragische gebeurtenis, veroorzaakt door een langdurige strijd met depressie en een eetstoornis, bracht niet alleen intens verdriet, maar ook een groeiende bezorgdheid over erfelijke kwetsbaarheid aan het licht. In een emotioneel gesprek zei de koningin destijds: “Hadden we meer kunnen doen?”
Verdriet en angst voor herhaling
Inés kampte jarenlang met ernstige psychische aandoeningen die haar leven zwaar beïnvloedden. Haar omgeving probeerde haar te ondersteunen, maar de ziekte bleek te sterk. Voor Máxima en haar familie was dit niet alleen een persoonlijk drama, maar ook een aanleiding tot zorg over de toekomst. Depressieve stoornissen kunnen volgens psychiaters deels erfelijk zijn, waardoor de aandacht voor de mentale gezondheid van haar dochters des te belangrijker is geworden.
De koningin heeft in het verleden vaker gesproken over het belang van openheid rondom geestelijke gezondheid. Het verlies van haar zus gaf dat onderwerp een extra lading. Binnen de familie leeft sindsdien de vraag hoe je kwetsbaarheid kunt herkennen en hoe je die bespreekbaar houdt binnen verschillende generaties.
Zorgen om de volgende generatie
De combinatie van verdriet, liefde en verantwoordelijkheid maakt de zorgen van koningin Máxima begrijpelijk. Deskundigen waarschuwen dat depressieve klachten zich over generaties kunnen verspreiden. Een erfelijke aanleg hoeft niet altijd te leiden tot ziekte, maar vergroot wel het risico bij emotioneel gevoelige personen.
Binnen de familie van Máxima is er extra aandacht voor preventie en bewustwording. De verhalen over terugkerende depressies bij meerdere familieleden illustreren hoe complex mentale kwetsbaarheid kan zijn. Voor de dochters van de koningin is dit een realiteit waarmee voorzichtig moet worden omgegaan. Volgens experts is open communicatie binnen het gezin een van de belangrijkste beschermingsfactoren.
Mentale kwetsbaarheid aan beide kanten van de familie
Ook aan de kant van koning Willem-Alexander bestaat een geschiedenis van mentale gevoeligheid. Prins Claus, de vader van de koning, kampte in de jaren tachtig met ernstige depressieve klachten. In 1982 werd hij behandeld in een psychiatrische kliniek in Zwitserland, waar artsen vaststelden dat hij leed onder de druk van zijn rol als prins-gemaal.
Zijn ziekte maakte destijds veel indruk, juist omdat hij ondanks zijn status openlijk sprak over zijn mentale worsteling. De aandacht voor mentale gezondheid binnen het Koninklijk Huis kreeg daarmee een nieuw gezicht. Prins Claus werd een voorbeeld van iemand die de moed had om psychisch lijden te erkennen in een tijd waarin dat onderwerp nog sterk taboe was.
Openhartige woorden die generaties overstijgen
In 1986 sprak prins Claus in een televisie-interview over zijn ervaring met depressie. Zijn woorden bleven bij velen hangen: “Ik had geen pijn. Als je onder pijn lichamelijke pijn verstaat, had ik geen pijn. Maar wel zielenpijn.” Die uitspraak wordt nog steeds aangehaald in gesprekken over geestelijke gezondheid en erfelijke belasting.
De openhartigheid van prins Claus heeft blijvende betekenis gekregen in een samenleving waarin mental health awareness en toegankelijkheid van zorg steeds meer aandacht krijgen. Binnen het Koninklijk Huis heeft die eerlijkheid de weg vrijgemaakt voor meer open gesprekken over kwetsbaarheid, verdriet en de noodzaak van psychische ondersteuning.
Erfelijkheid bij depressieve aandoeningen
Onderzoek van Stanford Medicine toont aan dat depressieve stoornissen deels erfelijk zijn, maar niet uitsluitend door genen worden bepaald. Volgens psychiaters gaat het om een samenspel tussen aanleg, omgeving en persoonlijke ervaringen. Stress, trauma en sociale druk kunnen de kans op depressie vergroten, vooral bij mensen die al een genetische gevoeligheid hebben.
Deze erfelijke depressie betekent niet dat iemand onvermijdelijk ziek wordt. Vroege signalering en steun vanuit de omgeving kunnen het risico aanzienlijk verminderen. Zeker bij kinderen uit families waarin psychische problemen vaker voorkomen, is het belangrijk om alert te blijven op veranderingen in gedrag, stemming en energie.
De kracht van openheid en begrip
Voor koningin Máxima is de strijd tegen psychisch leed niet alleen persoonlijk, maar ook maatschappelijk. Ze zet zich internationaal in voor jongeren en mentale veerkracht. Haar betrokkenheid bij organisaties die zich richten op geestelijke gezondheid toont hoe belangrijk dit thema voor haar is.
Het overlijden van Inés bracht opnieuw aan het licht hoe moeilijk het kan zijn om signalen van wanhoop tijdig te herkennen. Máxima’s openheid over dat verdriet helpt anderen om over hun eigen kwetsbaarheid te praten. Ze benadrukt daarmee dat schaamte en stilte nog te vaak in de weg staan van echte genezing.
Hoop op een gezonde toekomst
De Koninklijke Familie draagt een zware emotionele geschiedenis, maar laat ook zien dat kracht en kwetsbaarheid hand in hand kunnen gaan. Door erfelijke risico’s serieus te nemen en mentale gezondheid bespreekbaar te maken, ontstaat ruimte voor begrip en veerkracht.
De hoop van koningin Máxima richt zich op een toekomst waarin haar dochters vrijuit kunnen praten over gevoelens, onzekerheden en stress. De pijn van het verleden blijft voelbaar, maar haar boodschap is helder: mentale gezondheid verdient evenveel zorg en aandacht als lichamelijke gezondheid.