Hans Wiegel is maandag op 83-jarige leeftijd overleden. De familie bracht het nieuws naar buiten via een bericht aan De Telegraaf. Wiegel gold decennialang als een van de meest spraakmakende en invloedrijke politici van de VVD.
Zijn scherpe geest, zijn herkenbare stemgeluid en zijn directe stijl maakten hem tot een figuur die ver buiten zijn partijgrenzen werd gewaardeerd. Tot op hoge leeftijd bleef hij betrokken bij de Nederlandse politiek en schroomde hij niet om zijn mening te geven over actuele zaken.
Familie neemt afscheid van geliefde vader
In een emotionele verklaring lieten zijn kinderen Marieke en Eric Wiegel weten hoezeer ze trots zijn op hun vader. “We zijn trots op wie hij was en wat hij voor velen heeft betekend. Voor ons is hij de liefste vader die we hadden kunnen wensen,” schreven zij. Volgens de familie viel het hem zwaar om het leven los te laten. Toch vond hij uiteindelijk rust in Friesland, een provincie die hem bijzonder na aan het hart lag.
Dochter Marieke vertelde dat zijn gezondheid al langere tijd achteruitging en dat hij uiteindelijk thuis, op hoge leeftijd, vredig is overleden. Ze beschrijft haar vader als een ‘selfmade man’ met een diepgeworteld familiegevoel. “Hij hing aan het leven en zag altijd de vrolijkheid ergens van in,” aldus Marieke, die terugblikt op een vader die zijn energie en humor tot het einde toe wist te behouden.
Wiegel, geboren in Amsterdam, begon zijn politieke carrière op jonge leeftijd bij de JOVD. In 1966 nam hij plaats in de Tweede Kamer, en binnen vier jaar groeide hij door tot fractievoorzitter van de VVD. Onder zijn leiding transformeerde de partij zich van een bescheiden liberale beweging tot een brede volkspartij. Hij speelde een grote rol in het toegankelijk maken van het liberalisme voor een breder publiek.
In 1977 behaalde de partij onder zijn leiding 28 zetels. Hoewel de PvdA bij die verkiezingen de grootste werd, wist Wiegel een regeringsdeelname van die partij te blokkeren. Hij trad toe tot het eerste kabinet-Van Agt als vicepremier en minister van Binnenlandse Zaken. Zijn samenwerking met het CDA markeerde een historisch keerpunt in de Nederlandse politiek.
Legendarische momenten in het parlement
Wiegel stond bekend om zijn gevatte taalgebruik en zijn vermogen om politieke debatten kleur te geven. Een van zijn beroemdste uitspraken deed hij tijdens een confrontatie met toenmalig premier Joop den Uyl. “Sinterklaas bestaat, daar zit ‘ie, achter de tafel,” zei hij spottend, doelend op het volgens hem onverantwoordelijke begrotingsbeleid van de PvdA. Deze opmerking is tot op de dag van vandaag in het collectieve geheugen van de politiek verankerd.
Zijn retorische vaardigheden en zijn gevoel voor timing maakten hem tot een gevreesd en gerespecteerd politicus. Toch wist hij altijd contact te houden met ‘de gewone Nederlander’, wat zijn populariteit ten goede kwam. Niet voor niets werd hij jarenlang als een van de populairste politici van het land gezien.
Na zijn Haagse carrière werd Wiegel benoemd tot commissaris van de Koningin in Friesland. Tussen 1982 en 1994 bekleedde hij deze functie, waarin hij opnieuw zijn stempel drukte. Hij kreeg in die jaren de bijnaam het Orakel van Diever, vanwege zijn rake en vaak spraakmakende commentaren op de landelijke politiek. Vanuit het noorden liet hij nog vaak van zich horen – soms gevraagd, vaak ongevraagd – en daarmee bleef zijn invloed voelbaar, ook na zijn officiële vertrek uit de actieve politiek.
– Tekst gaat verder onder de X post –
Hans Wiegel was het gezicht van een tijdperk. Samen met tijdgenoten als Dries van Agt en Joop den Uyl gaf hij jarenlang kleur aan de Nederlandse politiek. Wiegel was scherp in het debat, maar altijd met humor en persoonlijke waardering voor zijn tegenstander. Ik denk met een… pic.twitter.com/vIyStzwPhX
— Dick Schoof (@MinPres) May 20, 2025
Wiegel was erelid van de VVD en bleef zijn partij tot het einde toe volgen en becommentariëren. Zijn columns in De Telegraaf werden gretig gelezen, niet alleen door politieke volgers maar ook door gewone burgers die zijn klare taal waardeerden. Hij had het vermogen om ingewikkelde politieke dossiers begrijpelijk te maken zonder af te doen aan de inhoud.
Reacties uit de politiek: ‘groot staatsman’
De huidige VVD-leider Dilan Yesilgöz reageerde op het overlijden van Wiegel in een interview met Radio 1. Ze sprak met grote bewondering over de man die voor haar een belangrijke inspiratiebron was. “Hij is een van mijn grote voorbeelden. Dit raakt ons allemaal, het is een groot staatsman, hij heeft een enorme impact gehad,” zei ze.
Ze benadrukte dat Wiegel in staat was om complexe politieke keuzes uit te leggen op een manier die mensen thuis begrepen. “En de vertaling maken naar wat politieke beslissingen betekenden voor mensen thuis. Nooit nodeloos ingewikkeld, nooit uit de hoogte,” voegde ze eraan toe. Volgens haar bleef Wiegel ook na zijn actieve loopbaan oprecht geïnteresseerd in het politieke speelveld en de mensen erachter.
Herstel na herseninfarct in 2019
In 2019 kreeg Wiegel thuis een licht herseninfarct. Hij viel daarbij en moest vervolgens revalideren. Volgens zijn familie herstelde hij verrassend goed van dat incident. Hij liet zich er niet door uit het veld slaan en pakte zijn leven weer op. Toch werd het vanaf dat moment wel duidelijk dat zijn gezondheid kwetsbaarder werd.
Hoewel hij sindsdien wat meer uit de schijnwerpers bleef, verloor hij nooit zijn nieuwsgierigheid naar het politieke debat. Zijn scherpe observaties, uitgesproken standpunten en gevoel voor humor bleven tot het laatst herkenbaar aanwezig. Wiegel bleef tot op hoge leeftijd een man van het woord – scherp, betrokken en nooit zonder mening.
Een afscheid van formaat
Met het overlijden van Hans Wiegel verliest Nederland een politicus die zijn stempel wist te drukken op meerdere generaties. Zijn nalatenschap leeft voort in de VVD, in de herinneringen van politieke tijdgenoten en in de manier waarop hij politiek wist te verbinden met het dagelijks leven van mensen. Zijn familie rouwt om hun geliefde vader, terwijl velen in politiek Den Haag terugdenken aan een man die zijn vak als geen ander beheerste.
