Voor miljoenen gepensioneerden en werkenden in Nederland staat er in 2026 een belangrijke verandering te wachten. Met de invoering van de Wet Toekomst Pensioenen komt er eindelijk ruimte voor verhogingen van de pensioenuitkering. Voor veel ouderen, die jarenlang hebben gezien dat hun pensioen nauwelijks meestegen met de inflatie, voelt dit als een noodzakelijke inhaalslag. Het nieuwe stelsel markeert een kantelpunt na een periode van stilstand.
Waarom het oude systeem vastliep
Het Nederlandse pensioenstelsel wordt internationaal vaak geroemd om zijn stabiliteit en betrouwbaarheid. Toch kwam het oude model steeds meer onder druk te staan. Door de lage rente en de verplichting om grote buffers aan te houden, konden fondsen hun uitkeringen nauwelijks indexeren.
Dit betekende dat de koopkracht ouderen jaar na jaar achteruitging, omdat de pensioenen niet in dezelfde mate meestegen met de prijzen. De Wet Toekomst Pensioenen, die sinds 2023 van kracht is, brengt daar verandering in.
Hoe het nieuwe stelsel werkt
De kern van het nieuwe systeem ligt in de directe relatie tussen premie-inleg, rendement en pensioenuitkering. Waar vroeger een vast bedrag werd beloofd, bewegen de uitkeringen voortaan mee met de economie.
Fondsen hoeven minder grote reserves achter te houden, waardoor ze eerder geld kunnen uitkeren. Dat maakt het mogelijk sneller te verhogen wanneer de financiële situatie dit toelaat. Voor veel deelnemers betekent dit dat hun pensioen eerder wordt aangepast aan de realiteit.
Pensioenfondsen rekenen op forse verhogingen
Vooruitlopend op de overgang naar het nieuwe systeem hebben verschillende fondsen al aangekondigd dat verhogingen in 2026 waarschijnlijk zijn. Bij de grootste fondsen wordt gesproken over stijgingen van 7 tot 10 procent.
In sectoren zoals de bouw en metaal kan de pensioenuitkering zelfs met 20 procent omhoog. De sterke financiële positie van deze fondsen, mede dankzij de gestegen rente, maakt dit mogelijk. Voor miljoenen huishoudens betekent dit een duidelijke verbetering van hun koopkracht.
Wie profiteert het meest?
De meeste gepensioneerden en deelnemers bij grote fondsen profiteren rechtstreeks van de aangekondigde verhogingen. Gepensioneerden ontvangen geen aparte compensatie, omdat zij in het nieuwe systeem niet benadeeld worden.
Werkenden kunnen soms wel compensatie krijgen, bijvoorbeeld als hun opbouw tijdelijk lager uitvalt. Jongeren profiteren van een eerlijker verdeling: zij betalen niet langer relatief veel premie in verhouding tot hun eigen pensioenopbouw. Daarmee wordt de verdeling van lasten en opbrengsten evenwichtiger tussen de generaties.
Onzekerheden rond de overgang
Ondanks de positieve vooruitzichten blijft er onzekerheid bestaan. De financiële situatie van fondsen hangt af van renteontwikkelingen en beursschommelingen. Een onverwachte economische terugval kan de dekkingsgraad onder druk zetten, waardoor er minder ruimte ontstaat om te verhogen.
Daarnaast verloopt de overgang naar het nieuwe stelsel niet bij alle fondsen tegelijk. Sommige maken pas in 2027 of 2028 de overstap. Ook discussies over compensatie en interne verdelingen kunnen vertraging veroorzaken.
Brede effecten op economie en financiële markten
De hogere pensioenuitkeringen hebben gevolgen die verder reiken dan de portemonnee van gepensioneerden. Doordat miljoenen huishoudens meer te besteden hebben, kan de consumptie toenemen. Dat stimuleert de economie, maar kan ook leiden tot extra inflatiedruk wanneer de verhogingen gelijktijdig plaatsvinden.
Pensioenfondsen zelf moeten bovendien grote delen van hun obligatiebezit verkopen om zich aan te passen aan de nieuwe regels. Dat gaat om miljarden euro’s, waardoor de Europese obligatiemarkt en de rentestanden beïnvloed kunnen worden.
Historisch kantelpunt voor elf miljoen deelnemers
Naar verwachting maken ruim elf miljoen Nederlanders – zowel gepensioneerden als werkenden – de overstap naar het nieuwe stelsel. Het wordt een enorme operatie die fondsen, werkgevers en vakbonden jarenlang zal bezighouden. Voor ouderen voelt de aangekondigde verhoging vooral als opluchting.
Na jaren waarin indexaties uitbleven en de koopkracht ouderen sterk onder druk stond, komt er eindelijk zicht op herstel. Voor velen betekent dit meer financiële ademruimte in een periode waarin de kosten voor levensonderhoud hoog zijn.
Toekomst van pensioenuitkeringen
Hoe groot de verhogingen per persoon uitvallen, hangt af van het pensioenfonds waarbij iemand is aangesloten en van de persoonlijke situatie. Grote fondsen zoals ABP en PFZW hebben al laten weten dat hun deelnemers naar verwachting zullen profiteren.
Voor kleinere fondsen kan het beeld verschillen, afhankelijk van hun financiële positie. Toch is de algemene verwachting dat 2026 een structureel keerpunt wordt in de geschiedenis van het Nederlandse pensioenstelsel.