Vis staat al jaren bekend als een waardevolle bron van voedingsstoffen. Met een hoog gehalte aan eiwitten, gezonde vetten en omega 3-vetzuren lijkt het een onmisbare keuze voor iedereen die gezond wil leven. Maar niet alle vissoorten zijn even gezond.
Sommige soorten bevatten schadelijke stoffen zoals kwik of resten van hormonen en antibiotica. Deze stoffen stapelen zich op in je lichaam en kunnen op termijn voor ernstige gezondheidsproblemen zorgen. In dit artikel lees je welke negen vissoorten je beter kunt mijden als je gezondheid je lief is, en waar je op moet letten als je toch vis op het menu zet.
Meerval: vaak vol groeihormonen
Meerval kan indrukwekkend groot worden, zeker als het gaat om gekweekte exemplaren uit landen in Azië. In die kwekerijen krijgen meervallen vaak groeihormonen toegediend om sneller tot een verkoopbaar formaat te komen. Voor de consument kan dat gevaarlijk zijn, want deze hormonen blijven achter in het vlees van de vis. Je lichaam breekt zulke stoffen maar moeilijk af.
Hierdoor kunnen ze zich ophopen in je systeem en je gezondheid op lange termijn aantasten. Meerval kun je dus beter laten liggen, zeker als je geen risico wilt nemen.
Makreel: een vis met een hoog kwikgehalte
Makreel is op zichzelf rijk aan omega 3, maar het grote nadeel zit in het kwikgehalte. Kwik is een zwaar metaal dat je lichaam niet goed kan afvoeren. Hoe vaker je vis eet met veel kwik, hoe meer deze stof zich opstapelt in je organen. Het effect daarvan kan heftig zijn: zenuwschade, nierschade en andere gezondheidsproblemen zijn bekende risico’s. Als je al makreel eet, doe dat dan met mate en kies indien mogelijk voor varianten uit minder vervuilde wateren.
Zwartvintonijn is niet alleen zwaar overbevist, maar vormt ook een gezondheidsrisico door de hoge hoeveelheden kwik. De tonijn die nog te koop is, komt meestal uit kwekerijen. Daar worden vaak antibiotica en hormonen gebruikt om de vissen gezond en productief te houden. Voor volwassen consumenten wordt daarom geadviseerd niet meer dan 100 gram zwartvintonijn per maand te eten. Voor kinderen is deze vissoort zelfs volledig af te raden vanwege hun gevoeligere lichaam. Kies liever een duurzamere en veiligere visoptie.
Tilapia: goedkoop, maar ongezond vet
Tilapia vind je vaak tegen lage prijzen in de supermarkt. De verleiding is groot, maar gezond is het niet. De vis bevat veel verzadigde vetten van lage kwaliteit, vergelijkbaar met vet in spek. Dit soort vet verhoogt je slechte cholesterol, wat de kans op hart- en vaatziekten aanzienlijk vergroot. Vooral mensen met ontstekingsziekten zoals astma doen er goed aan tilapia links te laten liggen. De combinatie van slecht vet en vaak slechte kweekomstandigheden maakt deze vis tot een risicovolle keuze voor wie bewust eet.
Paling: vette vis vol gifstoffen
Hoewel paling van nature veel vet bevat, ligt het grootste gevaar in de manier waarop deze vis stoffen opneemt uit zijn leefomgeving. Vooral Europese en Amerikaanse paling bevat vaak hoge concentraties kwik en andere vervuilende stoffen. Voor volwassenen geldt het advies om niet meer dan 280 gram paling per maand te eten. Voor kinderen ligt die grens op 200 gram. Omdat deze vis vaak wordt gevangen in vervuilde wateren, loop je snel een verhoogd gezondheidsrisico als je paling regelmatig eet.
Pangasius: goedkoop, maar vol verontreiniging
Pangasius is een vis die je vaak in diepvriesverpakkingen tegenkomt. Meestal komt hij uit de sterk vervuilde Mekong-rivier in Vietnam. Daardoor kan pangasius restanten bevatten van kwik, polyfosfaten en zelfs gevaarlijke stoffen als nitrofural, die kankerverwekkend kunnen zijn. Door deze samenstelling is het eten van pangasius een gezondheidsrisico. Wie bewust kiest, doet er goed aan om deze vis uit het menu te schrappen en een alternatief te zoeken met een betere herkomst en minder schadelijke stoffen.
Tegelvis: een vis met een limiet
Tegelvis staat niet vaak op het menu, maar komt toch voor in viswinkels en sommige restaurants. Deze vis bevat hoge hoeveelheden kwik en vormt daarmee een risico voor iedereen, maar vooral voor vrouwen en kinderen. De veilige grens ligt op 100 gram per maand. Overschrijd je die hoeveelheid regelmatig, dan kunnen zich ook bij jou op termijn problemen voordoen. Als je voor vis kiest, is het dus verstandig om deze soort te vermijden of er uiterst spaarzaam mee om te gaan.
Ruvettus pretiosus (olievissen): een spijsverteringsprobleem
De Ruvettus pretiosus, ook wel bekend als olievissen, bevat een stof genaamd gempilotoxine. Deze stof geeft het visvlees een olieachtige textuur, maar wordt nauwelijks door het lichaam afgebroken. Wie deze vis eet, loopt risico op spijsverteringsproblemen zoals diarree en buikkrampen. De vis is technisch gezien niet giftig, maar zeker niet licht verteerbaar. Heb je een gevoelige spijsvertering of snel darmklachten, dan is het verstandig om deze vis te laten liggen of enkel gegrild of gebakken te eten.
Rockfish: kwikrijke rotsbewoners
De verzamelnaam ‘rockfish’ omvat verschillende vissoorten die leven tussen rotsformaties, waaronder de Sebastes. Deze vissen zijn vaak zwaar belast met kwik, een metaal dat je lichaam moeilijk verwerkt. Regelmatig eten van rockfish kan leiden tot ophoping van kwik, met alle gevolgen van dien. Voor mensen die bewust met hun gezondheid omgaan, is het beter om te kiezen voor vissoorten met een lager risico op verontreiniging door zware metalen.
Zo herken je verse vis in de winkel
Niet alleen de soort vis is belangrijk, ook de versheid speelt een grote rol in de kwaliteit. Een verse vis herken je aan heldere, bolle ogen, een stevige en elastische staart en glanzende schubben die vochtig aanvoelen. Zijn de ogen dof, de staart slap of de schubben droog? Dan is de vis al te lang bewaard. Kijk ook goed naar de vinnen en kieuwen. Kieuwen horen rood of roze te zijn en niet grijs of bruin. Als je let op deze signalen, koop je vis van betere kwaliteit, wat veiliger is voor je gezondheid.
Goede viskeuze begint bij kennis. Door bewust te kiezen welke vissoorten je wél en juist níet eet, verklein je je blootstelling aan schadelijke stoffen en geef je je lichaam de kans om optimaal te functioneren. Vis blijft een waardevolle bron van voeding, maar alleen als je weet waar je op moet letten. Kwaliteit, herkomst en soort maken het verschil tussen een gezonde maaltijd en een potentieel risico op lange termijn.
