Fatbikes, ooit bedoeld voor ruig terrein en sportieve avonturen, veroorzaken inmiddels op grote schaal overlast op de openbare weg. Ze zijn populair onder jongeren en hun stoere uiterlijk gecombineerd met elektrische ondersteuning maakt ze aantrekkelijk én snel.
Maar wat begon als een hype, is inmiddels uitgegroeid tot een serieus verkeersprobleem. Steeds vaker zorgen opgevoerde fatbikes voor gevaarlijke situaties in woonwijken, op fietspaden en tussen voetgangers. De politie grijpt in en bewoners reageren opgelucht, maar het onderliggende probleem vraagt om meer dan alleen handhaving.
Van zandfiets tot snelheidsduivel op straat
De dikke banden en robuuste bouw van fatbikes zijn oorspronkelijk ontworpen voor gebruik op zandstranden en besneeuwde routes. Tegenwoordig duiken ze overal op: tussen winkelend publiek, op trottoirs en op drukke fietspaden.
De elektrische variant is vooral in trek bij jongeren, die de fietsen regelmatig opvoeren tot snelheden van 40 kilometer per uur of meer. Daarmee overschrijden ze ruimschoots de wettelijke grens van 25 kilometer per uur. Veel van deze voertuigen missen bovendien verplichte onderdelen zoals verlichting en een bel, wat ze in feite illegaal maakt.
Onervaren bestuurders vormen risico voor anderen
De combinatie van hoge snelheden, jonge bestuurders en beperkte verkeerservaring blijkt een gevaarlijke mix. Je merkt het aan hoe voetgangers plots opzij springen, ouders hun kinderen dichterbij houden en fietsers schrikreacties vertonen bij plots inhalende fatbikes.
Wat ooit een innovatieve vervoersoplossing leek, is verworden tot een bron van ergernis. De voertuigen zijn zwaar, moeilijk te manoeuvreren bij hoge snelheid en vaak nauwelijks hoorbaar voor anderen op de weg.
Politie treedt op na tientallen meldingen
In de Belgische stad Lommel besloot de politie in te grijpen na een golf aan klachten van bezorgde burgers. Tijdens een gerichte controleactie werden 21 fatbikes in beslag genomen. De klachten varieerden van roekeloze inhaalacties tot kinderen die zich niet meer veilig voelden op straat.
Veel van de geconfisqueerde fietsen waren opgevoerd, hadden geen verlichting of bel en reden harder dan wettelijk toegestaan. Dergelijke voertuigen vallen dan onder de categorie bromfietsen, waarvoor strengere regels gelden zoals helmplicht, kenteken en verzekering.
Gemeente en bewoners opgelucht na optreden
De actie leidde tot veel bijval op sociale media. “Eindelijk doet iemand er iets aan”, schreef een bewoner. Het laat zien hoe groot de onvrede inmiddels is. Veel mensen voelen zich niet langer veilig in hun eigen straat. Ouders durven hun kinderen niet meer buiten te laten spelen en ouderen vermijden routes waar veel fatbikes rijden. De politieactie gaf bewoners het gevoel dat hun zorgen eindelijk gehoord worden. Voor veel mensen betekent dit een eerste stap richting een veiliger straatbeeld.
Bewustwording belangrijker dan straffen
Volgens de politie is het niet de bedoeling om zomaar fietsen af te pakken of jongeren te bestraffen. Het draait vooral om bewustzijn. Zodra je een fatbike gebruikt, ben je een verkeersdeelnemer en draag je verantwoordelijkheid. Ook als je je keurig aan de regels houdt, vraagt een zwaar, snel voertuig om extra alertheid. In een omgeving waar kinderen spelen of ouderen lopen, kan een kleine fout grote gevolgen hebben.
Wat je moet weten voordat je een fatbike koopt
Overweeg je zelf een fatbike aan te schaffen, dan is het belangrijk om te weten waar je op moet letten. Rijdt jouw fatbike harder dan 25 kilometer per uur of beweegt hij zonder dat je hoeft te trappen? Dan valt hij onder de regels voor bromfietsen. In dat geval heb je een helm nodig, een kenteken en een verzekering.
Voldoet je fiets daar niet aan en word je aangehouden, dan riskeer je niet alleen een boete, maar kan je fiets ook in beslag worden genomen. Bij een ongeval kan je bovendien persoonlijk aansprakelijk worden gesteld voor schade.
Ouders hebben extra verantwoordelijkheid
Als ouder ben je medeverantwoordelijk voor hoe je kind zich gedraagt in het verkeer. Laat je kind met een fatbike rijden, dan draag je ook verantwoordelijkheid voor naleving van de verkeersregels. Veel ouders beseffen niet dat een opgevoerde fatbike niet zomaar een fiets is. Het is een gemotoriseerd voertuig dat, als het misgaat, ernstige gevolgen kan hebben – voor anderen én voor je kind zelf.
Nieuwe regelgeving in voorbereiding
De overheid kijkt inmiddels naar strengere regels voor voertuigen als fatbikes. Denk aan verplichte registratie, snelheidsbegrenzers, goedgekeurde verlichting en een minimumleeftijd voor gebruik. Totdat die regelgeving van kracht is, ligt de verantwoordelijkheid grotendeels bij jou als gebruiker.
Gebruik je je fatbike op een veilige en verstandige manier, dan is er weinig aan de hand. Maar zolang er meldingen blijven komen over overlast en gevaarlijk gedrag, blijven politieoptredens zoals in Lommel eerder regel dan uitzondering.
Heldere boodschap: het moet anders
Met de inbeslagname van 21 fatbikes heeft de politie een krachtig signaal afgegeven: dit gedrag wordt niet langer getolereerd. Je mag plezier beleven aan je fatbike, maar dat mag nooit ten koste gaan van de veiligheid van anderen. Wie zich verantwoordelijk gedraagt, kan blijven genieten van de vrijheid en het gemak van zo’n fiets.
Maar wie de regels negeert, krijgt steeds vaker te maken met ingrijpen. Wil je boetes en conflicten vermijden? Zorg er dan voor dat je fatbike in orde is, hou je aan de regels en toon respect voor je omgeving. Want uiteindelijk wil iedereen gewoon veilig de straat op kunnen.
